Huzur İzlanda

Bilenler bilir ne denli İzlanda hayranı olduğumu. Gitmişliğim yok ama oraya yerleşme hayalim hep olacak bunu biliyorum.

Reykjavík

Coğrafi yapısından sakinliğine, karanlığından çıkan müzik gruplarına, tepeden tırnağa aşığım bu ülkeye. Aklıma geldikçe Google’da çeşitli anahtar kelimelerle İzlanda imajları aratıyorum, uçak bileti fiyatlarına bakıyorum, “acaba şimdi orada olsaydım ne giyerdim?” diye düşünüp Reykjavik hava durumuna bakıyorum, falan filan.

Bu ülkeden çıkan çok ama çok ama gerçekten çok iyi müzik yapan adamlar var. Neredeyse çıkan tüm isimlerin önünü açan, ilham veren, esin ve cesaret kaynağı Björk; Sigur Rós, Mum, Slowblow, Emiliana Torrini, GusGus, Mugison ve dahası…

İzlanda çıkışlı grupların neden bu kadar başarılı, dikkat çekici ve özgün olduğunun nedeni ise basit: Müzisyenlerin albüm satış kaygısı olmadan, stüdyoya girip sadece yapmak istedikleri müziği yapması ve imkan kısıtlılığı nedeniyle müzisyenlerin ellerine geçen her aletle deneysel sesler çıkarmaları.

İzlanda müziğine başka bir yazıda uzun uzun değinirim; hatta siz de bu sırada ‘Screaming Masterpiece’ belgeseline bir göz atın.

Bu yazı daha çok Sigur Rós hakkında. Grubun vokali, beyni  Jónsi Birgisson’un yeni doğan kız kardeşi Sigourney Rós’tan adını alan grup, daha sonra bu ismi de kısaltarak Sigur Rós olarak 1994 yılında kuruldu.  Grubun diğer üyeleri ise Goggi Hólm (bas gitar), Kjarri Sveinsson (klavye, geri vokal) ve Orri Páll Dýrason (davul). İlk albüm Von grup kurulduktan 3 yıl sonra çıktı. Grup ilk ve son (şimdilik) üye değişikliğini bu albümden sonra yaşadı ve grubun davulcusu Ágúst Ævar Gunnarsson yerine şimdiki davulcu Orri Páll Dýrason ilk albümden sonra Sigur Rós’a katıldı.

Uzun uzun her albümden bahsetmek istemiyorum. Sigur Rós şu ana kadar 6 stüdyo albümüne imza attı.  Çıkan single ve EP’leri de hesaba katarsak Sigur Rós’u yaklaşık 16 farklı albüm kapağıyla raflarda gördük. Grupla ilgili bilinmesi gereken ilginç iki ayrıntı var. Bunlardan ilki Jónsi'nin gitarı çello yayıyla çalması, ikincisi ise şarkıların bir dili olmaması. Bir anlamı olmayan kelimler bir araya geliyor ve bu anlamsız ama bir o kadar da anlamlı şarkılar oluşuyor. Bu dile Hopelandic (Volenska) deniliyor. Albümleri dışında bence Sigur Rós’un en iyi işleri yayınlanan iki belgeseliydi: Heima ve Inni.

Londra , Alexandra Palace konserindeki performanslardan oluşan belgesel Inni, bizlere Vincent Morisset gözünden aktarılıyor. Siyah-beyaz ve renkli olarak perdeyle buluşan film, grubun 2007 yılında çıkardığı Heima belgeselinden farklı. Heima, grubun tüm dünyayı konserleriyle fethettikten sonra evlerine -İzlanda’ya- dönmesini ve buradaki çeşitli mekanlarda İzlandalılara ücretsiz konser ziyafeti çekmesini anlatıyor. Sigur Rós müziği, performanslar arasında grup üyeleriyle röportajlar ve İzlanda manzaralarıyla Heima sizi bir buçuk saatliğine bambaşka yerlere götürüyor. Inni ise performans ağırlıklı, siyah-beyaz, yer yer renkli röportajlarla 75 dakikalık bir Sigur Rós filmi.

Bu yıl Filmekimi kapsamında izleme imkanı bulduğum Inni yine bana yapacağını yaptı. 75 dakika boyunca ben de Alexandra Palace’taydım. O konseri sanki en önde izledim ve her şarkıdan sonra gelen alkış sesleri bana aitti. Sanırım filmin tek kötü yanı grubun basçısı Goggi Hólm’e az yer ayırmasıydı. Neredeyse ilk 20 dakika boyunca yüzünü hiç göremedim. Kalan 55 dakika boyunca da toplasak 3-4 dakika ya göründü ya görünmedi. Vincent abimizin bir alıp veremediği var anlaşılan. Filmle ilgili eleştireceğim bir başka konu ise, izleyicisiydi. Atlas Pasajı’nda izlediğim Inni’nin 15. dakikasında sanırım salonda %30’a yakın bir boşluk oldu. Arkadaşım, hadi ilk defa duydun Sigur Rós diye bir grup, hadi eline de bir bilet geçti; neden açıp internetten bir bakmıyorsun ‘kimmiş bu adamlar’ diye? Ha tüm salon çıksın, sadece ben ve Sigur Rós karşı karşıya kalalım isterdim, o ayrı. Filmin kapanışı artık bir klasik haline gelen () albümünden Untitled #8 (Popplagið)’le oldu. Bundan daha iyi bir kapanış şarkısı düşünemiyorum. Öyle bir 10 dakika ki, saatlerce sürüyor gibi; öyle bir 10 dakika ki, 10 saniyede geçiyor gibi. Tarif edilemez bir perde – ışık sevişmesi ve sanırım tam anlamıyla gerçek bir müzik orgazmı. 

Buradan Sigur Rós’a birkaç çift lafım olacak:

Beyler, iyi ki varsınız lan. İzlanda’ya yerleşme nedenim olacaksınız, haberiniz yok. Benden en uzaktaki en yakın arkadaşlarımsınız. O kadar çok yaşayın ki, o kadar çok müzik yapın. Belgesel çekmeyi de ihmal etmeyin. Türkiye’ye gelmeyecekseniz de bir ‘alo’ deyin bana, atlayıp ben İzlanda’ya geleceğim.

Ég kyssti. (Öptüm.)

http://sigur-ros.co.uk/